Zmiany kwesti płacowych od 1 stycznia 2022 r - zgodnie z umowami płacowymi

Stowarzyszenia zawodowe Stórhöfði i SA

Od 1.1.2022 obowiązuje jednostronna decyzja pracowników w wyborach, gdzie decyduje większość, o skróceniu czasu pracy.

Przepis ten ma zastosowanie, jeśli nie uzgodniono skrócenia czasu pracy zgodnie z § 3.1.2. i porozumienie płacowe o skróceniu czasu pracy.

Artykuł 5.13 w porozumieniach płacowych pomiędzy Związkami Zawodowymi a SA.

Standardowe opcjonalne postanowienia specjalnego porozumienia zakładowego (obowiązuje od dnia 1.01.2002 r.) 

Jeżeli w ramach postanowień niniejszego rozdziału nie osiągnięto porozumienia w sprawie ustalenia godzin pracy, pracownicy przedsiębiorstwa mogą zagłosować w sprawie przyjęcia standardowych postanowień specjalnego porozumienia zakładowego przewidzianych w układzie zbiorowym pracy. Standardowe postanowienia specjalnego układu zbiorowego pracy przewidują średnio 36 godzin i 15 minut aktywnej pracy tygodniowo (średnio 7 godzin i 15 minut aktywnej pracy dziennie). 

W przypadku braku porozumienia w sprawie skrócenia aktywnych godzin pracy, należy przyjąć 7 godzin i 15 minut dziennie. Dzielnik będzie wynosił 157,08, a za pracę powyżej 40,25 godziny, nadgodziny 2 będą wypłacane    Zastrzeżenie: W przypadku rozbieżności zawsze jest nadrzędna Umowa między SA a RSÍ (48 tygodniowo w miesiącu/okresie rozliczeniowym przysługuje wynagrodzenie za 2 nadgodziny. Codzienna obecność w miejscu pracy to aktywne godziny pracy plus godziny nieobecności pracownika . 

Przyjęcie standardowych postanowień specjalnego porozumienia zakładowego nie wpływa na godziny pracy w miejscach pracy, gdzie czas pracy jest krótszy niż 36 godzin i 15 minut. 

Standardowe postanowienia specjalnego porozumienia zakładowego wchodzą w życie z początkiem drugiego miesiąca od dnia, gdy ich przyjęcie zostało zatwierdzone w wyniku tajnego głosowania zgodnie z rozdziałem 5 układu zbiorowego pracy. Takim głosowaniem będzie kierował mąż zaufania. 

W przypadku osiągnięcia porozumienia w sprawie innych uzgodnień dotyczących godzin pracy na podstawie niniejszego rozdziału, standardowe postanowienia specjalnego porozumienia zakładowego zostaną jednocześnie anulowane.

Pierwszym krokiem do zastosowania tego przepisu jest skontaktowanie się z Twoim związkiem zawodowym

A) Zlecić analizę aktualnego czasu pracy.
B) Uzyskać odpowiedź, o ile mozna skrócic czas pracy
C) Uzyskać odpowiedzi na temat dalszych kroków.

Podwyżki wynagrodzeń od 1 stycznia 2022 r.

Ogólna podwyżka płac: Wszystkie dzienne pensje wzrastają o 17 250 ISK miesięcznie.
Wynagrodzenie godzinowe wzrasta w następujący sposób:

Stawki wzrastają o 25.000 ISK na miesiąc.

• stawki wzrastają szczególnie zgodnie z porozumieniami umowami zbiorowymi. różni się w zależności od porozumień płacowych.

Dodatek grudniowy

Dodatek grudniowy należy wpłacić nie później niż 15 grudnia. Najczęściej jest wypłacany równolegle z wynagrodzeniem za listopad.

Pełny dodatek jest płacony za cały przepracowany rok, tj. za pełny etat uważa się 45 przepracowanych tygodni w roku. Kwota ta jest oparta na wskaźniku zatrudnienia i godzinach pracy. Pracownicy, którzy przepracowali 12 tygodni w ciągu ostatnich 12 miesięcy lub zostaną zatrudnieni w pierwszym tygodniu grudnia, są uprawnieni do dodatku opartego na wskaźniku zatrudnienia i godzinach pracy. 

Przykład: 
Pracownik pracuje w pełnym wymiarze godzin i przepracował 45 tygodni lub dłużej w ciągu roku, otrzymuje ISK. 98 000

Changes in terms 1. janúar 2022 – according to collective agreements between The Trade Unions of Stórhöfða and SA 

From 1.1.2022 the unilateral decision to shorten the working hours in an election, where the majority decides, takes effect.

This provision only applies to those who have not made an agreement to shorten working hours in accordance to article 3.1.2 of the collective agreement.

Article 5.13 of the collective agreement between The Trade Unions and SA. 

Standard, optional corporate component (valid from 1.1.2022)

If no agreement has been reached on the basis of this Chapter as regards the arrangement of working hours, the employees of a company may vote to adopt standardized special company agreement provisions provided for in the collective wage agreement.

The standardized special company agreement provisions provide for 36 hours and 15 minutes of active working hours per week on average (average of 7 hours and 15 minutes of active working hours per day). If no agreement is reached on the arrangement, the shortening of active working hours shall be 7 hours and 15 minutes per day. 

The divisor used to calculate the hourly rate will be 157.08, and 2 hours of overtime is paid for work in excess of an average of 40,25 hours per week per month / wage period.

Daily attendance in the workplace is considered active working hours in addition to the time that the employee is not working.

The adoption of the standardized special company agreement provisions does not affect the working hours in workplaces where the active working hours are shorter than 36 hours and 15 minutes.

The standardized special company agreement provisions shall enter into effect at the beginning of the second month from the date when their adoption was approved following a secret ballot according to Chapter 5 of the collective wage agreement. The shop steward for employees shall manage such voting.

If an agreement is reached on other arrangements for working hours on the basis of this Chapter, the standardized special company agreement provisions shall be canceled at the same time.

The First step to enact this provision is to contact your union 

A) Have your current work hours analyzed.
B) How much room there is to shorten the hours.
C) Get help on what to do next.

Wage increases January 1, 2022

General wage increase: All wages increase by 17,250kr per month

Hourly wages increase as follows: 

Rates increase by 25,000kr per month. 

● Pay scales are especially increased according to the collective agreement. They vary between collective agreements. 

Desemberuppbót

The desember bonus for each calendar year based on full-time employment is 96,000kr for 2021.

A full year’s employment, for this purpose, is 45 worked weeks or more, excluding holiday time. 

The bonus is to be paid no later than 15 December of each year, based on the employee's job proportion and length of employment,to all employees who have been employed by an employer for 12 weeks over the past 12 months or who are employed during the first week of December.

Further information on December bonuses in other agreements can be found on your unions website.

Breytingar á kjörum 1. janúar 2022 – samkvæmt kjarasamningum Fagfélaganna Stórhöfða og SA

Frá 1.1.2022 tekur gildi einhliða ákvörðun starfsmanna í kosningu, þar sem meirihluti ræður, um að stytta vinnutímann. 

Ákvæðið á við ef ekki er búið að semja um vinnutímastyttingu í samræmi við grein 3.1.2. í kjarasamningi um styttingu vinnutímans. 

Grein 5.13 í kjarasamningum Fagfélaganna og SA. 

Staðlaður, valkvæður fyrirtækjaþáttur (gildir frá 1.1.2022)

Hafi ekki verið gert samkomulag á grundvelli þessa kafla um fyrirkomulag vinnutíma geta starfsmenn fyrirtækis kosið um upptöku staðlaðs fyrirtækjaþáttar kjarasamnings. Í staðlaða fyrirtækjaþættinum felst 36 stunda og 15 mínútna virkur vinnutími á viku að jafnaði (virkur vinnutími að jafnaði 7 klst. og 15 mín. á dag). 

Náist ekki samkomulag um fyrirkomulag styttingar verður virkur vinnutími á dag 7 klst. og 15 mínútur. Deilitala til útreiknings tímakaups verður 157,08 og greiðist yfirvinna 2 fyrir vinnu umfram 40,25 klst. á viku að meðaltali á mánuði / launatímabili. Dagleg viðvera á vinnustað er virkur vinnutími að viðbættum tíma sem starfsmaður er ekki við störf.

Það að taka upp staðlaðan, valkvæðan fyrirtækjaþátt skv. grein 5.13 hefur ekki áhrif á kaffitíma en ef kaffitímum hefur verið breytt þá eigi vinnutími að vera 36 klst.  

Upptaka staðlaðs fyrirtækjaþáttar hefur ekki áhrif á vinnutíma á vinnustöðum þar sem virkur vinnutími er styttri en 36 stundir og 15 mínútur.

Staðlaður fyrirtækjaþáttur tekur gildi í upphafi þarnæstu mánaðamóta eftir samþykkt hans hafi tillaga um upptöku hans verið samþykkt í leynilegri atkvæðagreiðslu skv. 5. kafla kjara-samnings sem trúnaðarmaður starfsmanna stendur fyrir. 

Sé gert samkomulag um annað fyrirkomulag vinnutíma á grundvelli þessa kafla fellur staðlaður fyrirtækjaþáttur niður á sama tíma.

Fyrsta skrefið til að nýta þetta ákvæði er að hafa samband við þitt stéttarfélag 

A) Láta greina núverandi vinnutíma.

B) Fá svar um hvað er mikið rými til styttingar

C) Fá svör um næstu skref. 

Launahækkanir 1. janúar 2022

Almenn launahækkun: Öll dagvinnulaun hækka um 17.250 kr á mánuði.

Tímalaun hækka eftirfarandi: 

Taxtar hækka um 25.000 kr á mánuði. 

• Kauptaxtar hækka sérstaklega í samræmi við kjarasamninga. Þeir eru breytilegir eftir kjarasamningum.

Desemberuppbót

Desemberuppbót fyrir hvert almanaksár miðað við fullt starf er kr. 96.000,- fyrir árið 2021.

Fullt ársstarf telst í þessu sambandi 45 unnar vikur eða meira fyrir utan orlof. 

Uppbótin greiðist eigi síðar en 15. desember ár hvert, miðað við starfshlutfall og starfstíma, öllum starfsmönnum sem verið hafa samfellt í starfi hjá atvinnurekanda í 12 vikur á síðustu 12 mánuðum eða eru í starfi fyrstu viku í desember. 

Nánari upplýsingar um desemberuppbætur í öðrum samningum er að finna á heimasíðum félaganna. 

Hús 30 á Spáni er laust um jól og áramót.

Bóka (smella hér)

Desemberuppbót skal greiða í desember, í síðasta lagi 15. desember.
Algengast er að uppbótin sé greidd út samhliða greiðslu launa fyrir nóvembermánuð.

Full uppbót greiðist fyrir fullt ársstarf sem teljast 45 unnar vikur eða meira fyrir utan orlof. Upphæðin miðast við starfshlutfall og starfstíma og eiga þeir starfsmenn sem hafa starfað í 12 vikur á síðustu 12 mánuðum eða eru í vinnu fyrstu vikuna í desember rétt á uppbótinni miðað við starfshlutfall og starfstíma.

Dæmi:
Starfsmaður vinnur fullt starf og hefur unnið í 45 vikur eða meira á starfsárinu fær greiddar kr. 96.000

Starfsmaður sem hefur unnið í 12 vikur á síðustu 12 mánuðum fær greiddar kr. 25.067 (12/45*96.000= kr. 25.600).

ATH að upphæðir í sérkjarasamningum geta verið þær sömu eða hærri og því nauðsynlegt að kynna sér efni sérkjarasamninga þegar það á við.  

Desemberuppbót 2021
Desemberuppbót á almenna markaðnum....... kr. 96.000

Orlofsuppbót 2022
Orlofsuppbót á almenna markaðnum....... kr. 53.000

 ________________________________________________________________________________

Dodatek grudniowy należy wpłacić nie później niż 15 grudnia. Najczęściej jest wypłacany równolegle z wynagrodzeniem za listopad.
Pełny dodatek jest płacony za cały przepracowany rok, tj. za pełny etat uważa się 45 przepracowanych tygodni w roku. Kwota ta jest oparta na wskaźniku zatrudnienia i godzinach pracy. Pracownicy, którzy przepracowali 12 tygodni w ciągu ostatnich 12 miesięcy lub zostaną zatrudnieni w pierwszym tygodniu grudnia, są uprawnieni do dodatku opartego na wskaźniku zatrudnienia i godzinach pracy. 

Przykład: 
Pracownik pracuje w pełnym wymiarze godzin i przepracował 45 tygodni lub dłużej w ciągu roku, otrzymuje ISK. 96 000

Pracownik, który przepracował 12 tygodni w ciągu ostatnich 12 miesięcy, otrzymuje wynagrodzenie w ISK 26 133 (12/45 * 96 000 = 25.600 ISK).

UWAGA: kwoty za specjalnym porozumieniem mogą być takie same lub wyższe, dlatego konieczne jest zapoznanie się z treścią specjalnych porozumień płacowych, jeśli mają one zastosowanie.

Dodatek grudniowy 2021
Suplement grudniowy na rynku ogólnym ....... ISK 96 000

Dodatek urlopowy 2022
Dodatek urlopowy na rynku ogólnym ....... ISK 53 000

Í nóvember útgáfu af mánaðaryfirliti stefnumótunar og greiningar er að finna umfjöllun um húsnæðismarkaðinn og áhrif vaxta á lán heimila og fyrstu kaupendur. Einnig er þar að finna umfjöllun um nýlega vaxtahækkun Seðlabankans. Ritið má nálgast í heild sinni hér. 

17,1% árshækkun íbúðarverðs
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% í október samkvæmt nýjum tölum Þjóðskrár. Húsnæðisverð hefur því hækkað um 4,3% síðustu þrjá mánuði og um 17,1% undanfarna tólf mánuði. Árshækkun húsnæðis hefur því ekki mælst meiri frá í október 2017. Raunverð húsnæðis er í sögulegum hæðum og hefur stigið hratt á þessu ári og töluvert umfram launaþróun. Þar hefur verð á sérbýli hækkað töluvert umfram verð á fjölbýli frá áramótum. Skýrist þróunin af mörgum þáttum, m.a. hagfelldum vaxtakjörum og litlu framboði af húsnæði.

Vaxtalækkun hafði mikil áhrif á eftirspurn húsnæðis
Ör lækkun vaxta í kjölfar heimsfaraldurs hleypti miklu lífi í húsnæðismarkaðinn. Í upphafi heimsfaraldurs voru stýrivextir 3% og höfðu þá lækkað úr 4,5% eftir að skrifað var undir Lífskjarasamninga í apríl 2019. Lækkun vaxta gerði þannig stærri hópi kleift að koma inn á húsnæðismarkað og stærri hóp kleift að stækka við sig húsnæði. Fyrstu kaupendum fjölgaði á síðasta ári ásamt því að meðalaldur þeirra hefur lækkað. Eftir heimsfaraldur hafa fyrstu kaupendur verið um 32% kaupenda fasteigna borið saman við 29% á tímabilinu 2016-2019.

Hver verða áhrif vaxtahækkana á húsnæðismarkað
Vaxtahækkanir hófust að nýju eftir heimsfaraldur í maí þegar Seðlabankinn tilkynnti um 0,25 prósentu hækkun. Í kjölfarið hafa vextir hækkað í þrígang, í ágúst, október og nóvember og eru í dag 2%. Seðlabankinn hefur jafnframt þyngt tóninn í yfirlýsingum um húsnæðismarkaðinn og gripið til þjóðhagsvarúðartækja til að tryggja að útlán þróist ekki úr takti við þróun tekna.

Hækkun stýrivaxta hefur til þessa einungis að hluta ratað í breytilega óverðtryggða vexti og umsvif á markaði eru enn mikil. Lægstu óverðtryggðu vextir bankanna hafa hækkað að jafnaði um 0,3 prósentur og eru í dag um 3,7%. Vextir í dag eru jafnframt töluvert lægri en þeir sem buðust fyrir heimsfaraldur. Breytilegir óverðtryggðir vextir voru í byrjun árs 2020 5,1% og höfðu verið um 6,2% í byrjun árs 2019. 

Meirihluti lána óverðtryggð
Vægi óverðtryggðra lána hefur aukist töluvert undanfarin tvö ár. Óverðtryggð lán eru nú meira en helmingur af húsnæðislánum. Samsetning lánanna hefur einnig tekið breytingum, þar sem heimilin hafa sveiflast milli fastra og breytilegra vaxta. Ný útlán voru að langstærstum hluta á breytilegum vöxtum þar til Seðlabankinn hóf að hækka vexti. Síðan þá hafa heimili sótt í auknum mæli í lán á föstum vöxtum.

Áhrif vaxtahækkana á heimilin?
Aukið vægi óverðtryggðra lána hefur gert það að verkum að peningastefnan verður virkari og vaxtahækkanir hafa skjótari áhrif á fjárhag heimila. Vaxtahækkanir miðlast hratt í greiðslubyrði óverðtryggðra lána með breytilegum vöxtum en hafa einnig þau áhrif að önnur heimili hækka sjálf vaxtabyrði sína með því að skipta í fasta vexti. 

Vaxtahækkanir gætu þó haft töluverð áhrif á fjárhag heimila hafi þau gengið langt í skuldsetningu. Áhrif á greiðslubyrði gæti auðveldlega numið tugum þúsunda. Breytilegir vextir náðu lágmarki í byrjun þessa árs. Þá voru vextir íbúðarlána bankanna að meðaltali 3,4%.

Sem dæmi má nefna jafngreiðslulán að upphæð 50 milljóna sem tekið var til 40 ára var með um 190 þúsund króna greiðslubyrði í upphafi árs. Í dag eru breytilegir vextir í kringum 3,7% og greiðslubyrði lánsins hefur því hækkað um 9 þúsund krónur á mánuði. Hefði stýrivaxtahækkunin að öllu leyti miðlast í vexti væru þeir 4,15% og greiðslubyrðin hækkað um 22 þúsund á mánuði. Fari stýrivextir áfram hækkandi er ljóst að áhrif vaxtahækkana geta verið veruleg á heimili. Breytilegir óverðtryggðir vextir voru um 6% fyrir heimsfaraldur og gæti greiðslubyrði ofangreinds láns hækkað um rúmlega 80 þúsund krónur á mánuði þróist vextir í átt að fyrra vaxtastigi.

Mikil áhrif á fyrstu kaupendur
Samspil húsnæðisverðs og vaxta hefur endanleg áhrif á hver kostnaður verður við skuldsett kaup á íbúðum. Líkt og kemur fram að ofan er vaxtastig í dag lægra en fyrir heimsfaraldur, en á móti hefur húsnæðisverð farið hækkandi. Verð á 90 fm íbúð í Reykjavík er í dag að jafnaði um 55,4 milljónir og ef skoðuð er greiðslubyrði af láni sem notað væri til kaupa, með 20% eigið fé, væri mánaðarleg greiðslubyrði í dag 176 þúsund krónur. Ef farið væri aftur til ársins 2017, kostar sambærileg íbúð 40,5 milljónir og greiðslubyrði af láni einnig um 176 þúsund krónur á mánuði af um 12 milljóna lægra láni. Greiðslubyrði fyrstu kaupenda er í dag að raungildi um 12% lægri en árið 2017. 

Sem dæmi má nefna jafngreiðslulán að upphæð 50 milljóna sem tekið var til 40 ára var með um 190 þúsund króna greiðslubyrði í upphafi árs. Í dag eru breytilegir vextir í kringum 3,7% og greiðslubyrði lánsins hefur því hækkað um 9 þúsund krónur á mánuði. Hefði stýrivaxtahækkunin að öllu leyti miðlast í vexti væru þeir 4,15% og greiðslubyrðin hækkað um 22 þúsund á mánuði. Fari stýrivextir áfram hækkandi er ljóst að áhrif vaxtahækkana geta verið veruleg á heimili. Breytilegir óverðtryggðir vextir voru um 6% fyrir heimsfaraldur og gæti greiðslubyrði ofangreinds láns hækkað um rúmlega 80 þúsund krónur á mánuði þróist vextir í átt að fyrra vaxtastigi.

Mikil áhrif á fyrstu kaupendur
Samspil húsnæðisverðs og vaxta hefur endanleg áhrif á hver kostnaður verður við skuldsett kaup á íbúðum. Líkt og kemur fram að ofan er vaxtastig í dag lægra en fyrir heimsfaraldur, en á móti hefur húsnæðisverð farið hækkandi. Verð á 90 fm íbúð í Reykjavík er í dag að jafnaði um 55,4 milljónir og ef skoðuð er greiðslubyrði af láni sem notað væri til kaupa, með 20% eigið fé, væri mánaðarleg greiðslubyrði í dag 176 þúsund krónur. Ef farið væri aftur til ársins 2017, kostar sambærileg íbúð 40,5 milljónir og greiðslubyrði af láni einnig um 176 þúsund krónur á mánuði af um 12 milljóna lægra láni. Greiðslubyrði fyrstu kaupenda er í dag að raungildi um 12% lægri en árið 2017. 

Hækkun vaxta hefur ekki eingöngu áhrif á vexti fasteignaeigenda heldur myndi hún þrengja verulega að fyrstu kaupendum með aukinni greiðslubyrði á næstu misserum ef spár um þróun fasteignaverðs og vaxta ganga eftir. Kaupendur þyrftu þá að koma inn á markað með sögulega háu raunverði og vaxandi fjármögnunarkostnaði. Líklegt er að ásókn heimila í verðtryggð lán muni aukast í kjölfarið.

Verðbólga jókst einnig sé litið framhjá áhrifum húsnæðiskostnaðar og mælist hún nú 3,0%.

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,59% í október og var 511,2 stig samkvæmt tölum Hagstofunnar sem birtust í síðustu viku og voru til umfjöllunar í mánaðaryfirliti stefnumótunar og greiningar. Verðbólga jókst milli mánaða og hækkaði úr 4,4% í 4,5%. Verðbólga jókst einnig sé litið framhjá áhrifum húsnæðiskostnaðar og mælist hún nú 3,0%.

Húsnæðiskostnaður heldur áfram að kynda undir verðbólgu
Kostnaður vegna búsetu í eigin húsnæði hækkaði um 1,4% (0,23% áhrif á vísitölu) milli mánaða en verðbólga skýrist að stærstu leyti af auknum húsnæðiskostnaði um þessar mundir þar sem árshækkun húsnæðiskostnaðar mælist 9,6%.

Aðrir liðir hafa þó einnig sveiflast undanfarið og þar hefur verð á olíu hækkað verulega síðustu misseri. Að hluta eru þar að ganga til baka miklar lækkanir sem fram komu eftir heimsfaraldurinn. Hækkun olíuverðs hefur skilað sér í verði á eldsneyti í smásölu og mældist verðhækkunin 4,2% milli mánaða (0,13% vísitöluáhrif). Alls hefur eldsneytisverð hækkað um 20,4% milli ára.

Hrávara, sveiflukenndir liðir og húsnæði vega þungt
Oft er litið til þess að undanskilja sveiflukennda liði og þá liði sem peningastefnan hefur litla stjórn yfir til að átta sig á undirliggjandi verðbólguþrýstingi. Til viðbótar við vísitölu neysluverðs birtir Hagstofan einnig svokallaðar kjarnavísitölur. Kjarnavísitala 1 (K1) er þannig vísitala neysluverðs án áhrifa búvöru, grænmetis og bensínverðs. Verðbólga á þann mælikvarða mælist í dag 4,3%. Kjarnavísitala 2 (K2) undanskilur til viðbótar áhrif opinberrar þjónustu og kjarnavísitala 3 (K3) horfir til viðbótar framhjá áhrifum vaxtabreytinga á húsnæðislið. Að lokum horfir K4 framhjá reiknaðri húsaleigu í heild sinni.

Kjarnaverðbólga samkvæmt K4 mælist í dag 2,6% eða í kringum markmið Seðlabankans. Þetta sýnir að verðbólga skýrist í dag að mestu af þróun á húsnæðismarkaði, hrávöruverði og breytinga á sveiflukenndum liðum.

Dregið úr hækkunum á matvöru

Á síðasta ári hækkaði matvöruverð allnokkuð samhliða hækkun á innfluttu verðlagi. Veiking á gengi krónunnar í kjölfar heimsfaraldurs ýtti þannig undir verulega hækkun verðlags á síðasta ári. Dregið hefur úr þessum áhrifum og í október mældist árshækkun dagvöru einungis 1,1% í október og hafa innfluttar mat- og í verði á ársgrundvelli um 2,2%.

Verðbólga aukist á vesturlöndum

Þrálát verðbólga er þó ekki einungis áskorun á Íslandi. Undanfarin misseri hefur verðbólga aukist hratt í Bandaríkjunum og Evrópu og mælist hún víða hærri en hér á landi. Í Bandaríkjunum mælist verðbólga 6,3% á mælikvarða samræmdrar vísitölu neysluverðs og 3,4% á Evrusvæðinu. Verðlag hefur hækkað í flestum ríkjum Evrópu og þar af hratt í stórum hagkerfum á borð við Þýskaland og Spán þar sem verðbólgan mælist nú 4% en í byrjun árs var verðbólgan 1,6% í Þýskalandi og 0,4% á Spáni.

Verðbólguþrýstinginn má fyrst og fremst rekja til verulegrar hækkunar á orkuverði í Evrópu. Skýringin á hækkun orkuverðs liggur í framboðstregðu á sama tíma og heildareftirspurn hefur aukist hratt og hagkerfi tekið við sér í kjölfar heimsfaraldurs. Evrópskur orkumarkaður er verulega háður gasi til að draga úr sveiflum í raforkuverði en framboð á gasi hefur ekki aukist í takt við aukna eftirspurn og er birgðastaða takmörkuð.

Sveiflur á raforkuverði hefur ratað hratt í verðbólgumælingar á Evrusvæðinu en á ársgrundvelli hefur orkuverðið hækkað um 17,4%. Sé litið framhjá þróun orkuverðs mælist verðbólgan þó stöðug eða í kringum 1,7%. Sveiflur í verði á gasi og olíu hafa önnur áhrif á heimili í Evrópu en á Ísland. Áhrifin koma þannig þyngra fram í hækkun húsnæðiskostnaðar, í gegnum dýrari orku til heimilanna, t.d. rafmagn og gas til upphitunar.

Hvaða áhrif mun hrávöruverð hafa?

Til viðbótar við hærra orkuverð er útlit fyrir að hækkun hrávöruverðs muni hafa áhrif á framleiðsluverð og verð á matvöru á næstu misserum. Ástæðan eru m.a. flutningstakmarkanir og framboðstregða nú þegar eftirspurn fer hratt vaxandi í kjölfar heimsfaraldurs. Hækkun á hrávöruverði hefur verið veruleg undanfarið en til viðbótar við hærra orkuverð hefur verð á iðnvöru (þ.e. málmar, hrávara, landbúnaðarvara) hækkað um 23% á ársgrundvelli. Landbúnaðarvörur (timbur, bómull, ull, gúmmí) hafa hækkað um 12% og matvara um 29%. Til viðbótar hefur verð á áburði hækkað hratt síðustu mánuði og verð nær tvöfaldast á síðustu 12 mánuðum þar af þriðjungs hækkun frá því í maí. Merki eru um að hægt hafi á hækkunum hrávöru en þó má vænta þess að áhrifin hægi á hjöðnun verðbólgu á næstu misserum, m.a. í gegnum innflutt verðlag og dýrari aðföng.

Trúnaðarmannaráðstefna RSÍ mótmælir sölu mikilvægra innviða þjóðarinnar til einkaaðila.

 Trúnaðarmannaráðstefna RSÍ hvetur stjórnvöld til þess að tryggja að samfélagslega mikilvægir innviðir verði allir í innlendri og samfélagslegri eigu. Grunnfjarskiptanet landsins á ekki að reka með hagnaðarsjónarmiði einkaaðila. Fyrir því eru fjölmörg rök sem snúa að öryggi og verðmæti þjónustu.

 Trúnaðarmannaráðstefna RSÍ mótmælir því sölu á Mílu ehf. til erlendra fjárfestingarsjóða og hvetur íslensk stjórnvöld til þess að grípa inn í þessa fyrirhuguðu sölu og tryggja að þessir mikilvægu innviðir verði í innlendri samfélagslegri eign. Jafnframt teljum við að íslenska ríkinu beri að tryggja að aðrir sambærilegir innviðir, s.s. raforkudreifikerfi, haldist áfram í samfélagslegri eigu.

Verðlagseftirlit ASÍ og Neytendasamtökin standa fyrir morgunverðarfundi um samkeppnis- og neytendamál sem verður haldið þriðjudaginn 19. október kl. 08:30-10:00 á Grand Hótel, Reykjavík.   

Eru Íslendingar lélegir neytendur? Hvaða áhrif hefur skortur á samkeppni, neytendavernd og eftirliti með viðskiptaháttum á atvinnulíf, viðskipti, verðlag og lífskjör? Er eitthvað sem má betur fara í þessum málum hér á landi?

Á fundinum verður leitast við að svara þessum spurningum og fleiri. Fjallað verður um hlutverk, stöðu og umhverfi þeirra opinberu stofnanna og félagasamtaka sem fara með samkeppnis- og neytendamál hér á land og áherslur stjórnvalda í því samhengi. Einnig verður fjallað um fyrirkomulag þessara mála í nágrannalöndunum.

Á fundinum verða nokkur styttri erindi og pallborð. Í pallborði verða fulltrúar frá Samkeppniseftirlitinu, Neytendasamtökunum, Samtökum verslunar og þjónustu, Neytendasamtökunum og  verkalýðshreyfingunni.

Beint streymi verður af fundinum og hann tekinn upp fyrir þau sem komast ekki á staðinn.

Nánari dagskrá verður auglýst þegar nær dregur.

Fyrsti fundurinn var haldinn á Akranesi í Gamla kaupfélginu þann 14. okt. kl. 12:00.
Fundir verða svo allt fram í desember þar sem við endum á Sauðárkróki 14. des. 

Skráningar á fundi (smella hér) eru nauðsynlegar vegna aðstæðna í samfélaginu og mögulegra smitrakninga, komi upp smit. Allir félagsmenn eru velkomnir. 

Áætlaðir fundarstaðir eru Akranes, Ísafjörður, Sauðárkrókur, Akureyri, Húsavík, Neskaupsstaður, Reyðarfjörður, Höfn í Hornafirði, Vestmannaeyjar, Selfoss, Reykjanesbær og Reykjavík. Fundarstaðir geta breyst, fjölgað eða fækkað allt eftir aðstæðum. 

Áætlað er að heimsækja vinnustaði hér og þar, sé áhugi á heimsókn þá hvetjum við félaga til þess að senda email á rsi@rafis.is með efnislínu (e. subject): Vinnustaðaheimsókn.

Fundarstaðir:

Akranes: Gamla kaupfélagið  14. október kl. 12:00 Lokið

Ísafjörður: Hótel Ísafjörður  15. október kl. 12:00 Lokið

Neskaupsstaður:  Hildibrand  2. nóv. kl. 12:00 Lokið

Reyðarfjörður:  Hótel Austur  2. nóv. kl. 18:00 Lokið

Reykjavík: Reykjavík Natura 4. nóv. kl. 12:00

Vestmannaeyjar: Hótel Vestmannaeyjar  6. des. kl. 12:00   ATH. BREYTT DAGSETNING

Selfoss: Hótel Selfoss   7. des. kl. 12:00

Reykjanesbær: Park-inn Radison  8. des. kl. 12:00

Höfn í Hornafirði: Hótel Höfn kl. 12:00

Akureyri: Strikið  13. des kl. 12:00

Húsavík: Fosshótel Húsavík  13. des kl. 18:00

Sauðárkrókur: Sauðá  14. des kl. 12:00