Vegna forfalla er stóra húsið á Skógarnesi laust helgina 4.-7. september.  Fyrstur kemur fyrstur fær.

Lækkun á virðisaukaskatti á tíðarvörum að hluta til skilað sér í lægra vöruverði 
Verðkönnun verðlagseftirlits ASÍ á tíðarvörum sýnir að lækkun virðisaukaskatts úr 24% í 11% sem tók gildi 1. september 2019 hefur á um einu ári skilað sér að einhverju leyti til neytenda, þó misvel eftir verslunum. Mest hafa tíðavörur lækkað í Iceland, um 17,6% og næst mest í Krambúðinni um 7,5%. Minnst hafa þær lækkað í Bónus, um 1% og næst minnst í Krónunni, 3,5% á meðan verð stóð í stað í 10-11. Verðkönnunin sýnir einungis breytingar á verði yfir tíma í verslunum en tekur ekki tillit til þess hvar lægsta verðið er að finna.   

Þann 1. september 2019 tóku í gildi ný lög sem kveða á um að tíðarvörur ásamt öllum tegundum getnaðarvarna skuli vera í neðra þrepi virðisaukaskatts, 11% í stað efra þrepsins, 24%. Breytingin ætti að öllu óbreyttu að skila 10,5% lækkun á verði til neytenda. Markmiðið með lögunum var að stuðla að bættri lýðheilsu og auka jafnræði, lækka kostnað á nauðsynlegum hreinlætisvörum kvenna og jafna aðstöðumun notenda mismunandi forma getnaðarvarna. Lækkun á virðisaukaskatti á tíðavörum, oft kallaður bleiki skatturinn eða túrskatturinn, er nú jafn hár og virðisaukaskattur sem lagður er á aðrar hreinlætis- og nauðsynjavörur eins og bleyjur, matvöru, heitt vatn og rafmagn. 

Mestar verðlækkanir á tíðavörum í Iceland en minnstar í Bónus 
Verðlagseftirlit ASÍ safnaði gögnum um verðbreytingar á tíðavörum í matvöruverslunum í lok ágústs 2019, áður en lögin tóku gildi og svo aftur um miðbik ágústst 2020, þegar rétt innan við ár var liðið frá því að breytingarnar tóku gildi. Á tímabilinu lækkaði verð á tíðarvörum í öllum verslunum nema í 10-11. Mest lækkaði verð á tíðavörum í Iceland, 17,6% sem er í takt við verðlækkanir sem sést hafa í versluninni í öðrum könnunum verðlagseftirlitsins. 

Næst mest lækkaði verð á tíðavörum í Krambúðinni, 7,5% og þá lækkaði verð á tíðarvörum um 6,2% í Hagkaupum, 5,4% í Nettó og 4,5% Í Fjarðarkaupum. Minnst lækkuðu tíðavörur í Bónus, um 1% og næst minnst í Krónunni 2,1%. Engin breyting var á verði á tíðavörum í 10-11 á tímabilinu. 

Veiking krónu vegur upp á móti lækkun virðisaukaskatts 
Vert er að taka fram að frá 30. ágúst 2019- 14. ágúst 2020 veiktist krónan gagnvart helstu gjaldmiðlum en gengisveiking er einn af þeim þáttum sem getur haft áhrif á verð innfluttra vara. Á tímabilinu sem um ræðir veiktist krónan um 16,3% gagnvart Evru, um 8,8% gagnvart dollar og um 17% gagnvart breska pundinu.  

Um könnunina
Samanburðurinn nær til verðmælinga verðlagseftirlits ASÍ á tíðavörum í matvöruverslunum sem fóru fram dagana 30. ágúst 2019 og 14. ágúst 2020 

Verðbreytingar voru skoðaðar í eftirfarandi verslunum: Bónus, Krónunni, Nettó, Iceland, Hagkaupum, Nóatúni , Kjörbúðinni, Krambúðinni, 10-11 og Fjarðarkaupum. Þess ber að geta að hér eru einungis birtar upplýsingar um verðbreytingar í verslanakeðjunum á milli verðmælinga en ekki er um beinan verðsamanburð að ræða,  þ.e.a.s. hvar ódýrustu tíðavörurnar var að finna.  

Óheimilt er að vitna í niðurstöðurnar í auglýsingum og við sölu nema með heimild ASÍ. 

Miðstjórn RSÍ sendir Alþýðusambandi Íslands barátturkveðjur vegna málshöfðunar á hendur Icelandair vegna alvarlegra brota á lögum um Stéttarfélög og vinnudeilur. Ljóst er að framkoma Icelandair og Samtaka atvinnulífsins er ekki boðleg á íslenskum vinnumarkaði og krefst afgerandi viðbragða enda verður það ekki liðið að fyrirtæki gangi fram með þessum hætti sem brýtur í bága við lög.

Declaration by Drífa Snædal, president of the Icelandic Confederation of Labour (ASÍ):

“Kópur” is not associated with the Icelandic Confederation of Labour, has not signed any collective agreements, and is not a member of VIRK rehabilitation fund, Bjarg housing foundation, or any of the holiday, educational or sick leave funds operated by the Icelandic labour movement.

Notices have been published announcing that a new trade union—Kópur—has been set up for the purpose of serving mainly Polish citizens working in Iceland. The union is presented as being able to provide access for its members to all benefits and services developed by the Icelandic labour  movement over the decades, and it is even suggested that the union has links to the Icelandic Confederation of Labour. This is false.

There are no links between ASÍ and Kópur, and we are not aware that Kópur has entered into any collective agreements. Kópur does not operate an education fund to make it easier for its members to increase their education; does not operate a sick leave fund for those who are unable to work for longer periods of time; does not have membership of Bjarg housing foundation, which provides low-rent, secure housing; does not have membership of VIRK vocational rehabilitation fund; and does not own holiday cottages. Potential members of Kópur would not enjoy any of these benefits, and would not have access to legal services or other types of help regularly provided by trade unions in Iceland.

ASÍ urges everyone concerned to distribute this information as widely as possible, in order to avoid a situation where workers unwittingly relinquish rights that have been earned through the work of the labour movement over many decades.

Prezydent ASÍ (Ogólnokrajowej Organizacji Międzyzwiązkowej w Islandii) Drífa Snædal wydała następujące oświadczenie:

Kópur nie należy do Ogólnokrajowej Organizacji Międzyzwiązkowej (ASÍ), nie jest członkiem żadnego porozumienia płacowego, VIRK, Bjarg, funduszy urlopowych, edukacyjnych czy chorobowych.

W ogłoszeniu skierowanym w szczególności do Polaków pracujących w Islandii podaje się do wiadomości publicznej założenie nowego związku zawodowego „Kópur”. W informacjach przedstawiających powyższy związek zawodowy sugeruje się, iż związek ma dostęp do wszystkich możliwych korzyści i usług dla swoich członków, jakie ruch związkowy zdołał wypracować sobie na przestrzeni dziesięcioleci, a nawet, iż powyższy związek zawodowy ma powiązania z Ogólnokrajową Organizacją Międzyzwiązkową. To nie jest prawda. Nie ma żadnych powiązań między ASÍ a Kópur, jak i zgodnie z naszą wiedzą Związek Zawodowy Kópur nie zawarł żadnego porozumienia płacowego. Kópur nie posiada funduszu edukacyjnego służącego dofinansowaniu na cele edukacyjne; nie posiada funduszu chorobowego dla członków z długotrwałą chorobą; nie jest członkiem Związku Wspólnot Mieszkaniowych „Bjarg” oferującego niższą kwotę czynszu wynajmu oraz gwarantującego bezpieczny wynajem; nie jest członkiem Rehabilitacji Zawodowej VIRK oraz nie jest właścicielem domków wypoczynkowych. Potencjalni członkowie Związku Zawodowego „Kópur” nie będą mogli korzystać z żadnych z wymienionych praw, jak i nie będą mieli dostępu do pomocy prawnej czy innej specjalistycznej pomocy, które zwykle należą się pracownikom z tytułu członkostwa w związkach zawodowych. ASÍ zwraca się z prośbą o jak najszersze rozpowszechnianie niniejszych informacji, tak aby zapobiec nieświadomemu zrzeczeniu się przez pracowników swoich praw, które ruch związkowy zdołał wypracować sobie na przestrzeni dziesięcioleci.

Yfirlýsing frá Drífu Snædal, forseta ASÍ:

Kópur er ekki hluti af Alþýðusambandi Íslands, er ekki aðili að neinum kjarasamningnum, VIRK, Bjargi, orlofssjóðum, fræðslusjóðum eða sjúkrasjóðum

Nýtt stéttarfélag, Kópur, hefur verið auglýst og er auglýsingum einkum beint að Pólverjum sem starfa á Íslandi. Í kynningu á félaginu er látið í veðri vaka að það hafi aðgang að öllum þeim gæðum og þjónustu við félagsmenn sem íslensk verkalýðshreyfing hefur byggt upp um áratuga skeið og jafnvel að félagið sé tengt Alþýðusambandi Íslands. Þetta er rangt.

Það eru engin tengsl milli ASÍ og Kóps og okkur vitanlega hefur Kópur ekki gert neina kjarasamninga.
Kópur er ekki með fræðslusjóð til að greiða menntun, er ekki með sjúkrasjóð fyrir þá sem verða veikir í lengri tíma, á ekki aðild að Bjargi íbúðafélagi sem býður lægri leigu og húsnæðisöryggi, er ekki aðili að VIRK starfsendurhæfingu og á ekki orlofshús. Mögulegir félagsmenn í Kópi myndu ekki njóta neinna ef þessum réttindum né hafa aðgang að lögfræðilegri og annarri faglegri aðstoð sem launafólki býðst almennt hjá sínum stéttarfélögum.

ASÍ hvetur til að þessum upplýsingum sé dreift sem víðast og komið í veg fyrir að launafólk afsali sér óafvitandi réttindum sem verkalýðshreyfingin hefur byggt upp um áratuga skeið.

Aðalfundur GRAFÍU verður haldinn fimmtudaginn 10. september 2020 kl. 17.00, á Grand hótel Reykjavík, Sigtúni.

Vegna sóttvarnarreglna þarf að skrá sig á fundinn. (smella hér)

 DAGSKRÁ:

1. Starfsskýrsla stjórna og nefnda fyrir liðið starfsár.

2. Reikningar sjóða félagsins.

3. Lagabreytingar.

4. Stjórnarskipti.

5. Kosning tveggja skoðunarmanna og tveggja til vara.

6. Kosning í fulltrúaráð Birtu lífeyrissjóðs.

7. Kosning fulltrúa á þing ASÍ.

8. Nefndakosningar.

9. Önnur mál.

Reikningar, fundargerðir, tillögur um lagabreytingar og aðrar framkomnar tillögur liggja frammi á skrifstofu GRAFÍU frá og með 2. september 2020.

Fyrir fundinum liggja lagabreytingar um fjölda í trúnaðarráði og breytingar á reglugerð í Miðdal varðandi stærðir bústaða.

Reykjavík, 26. ágúst 2020

Stjórn Grafíu

Verkfallið mun hefjast þann 8.desember 2020 kl. 12.00

Rafrænar atkvæðagreiðslur verða viðhafðar og hefjast þann 28. ágúst n.k.

Atkvæðagreiðslum lýkur þann 3.september kl. 12.00 

Niðurstöður verða þrískiptar, FÍR, FTR og FRV verða hvert með sína niðurstöðu samkvæmt lögum.

Aðgangur að atkvæðaseðli mun berast félagsmönnnum með sms og einnig mun verða hnappur á heimasíðu RSí þar sem veitir félagsmönnum í Norðuráli aðgang að atkvæðaseðli.

Í gærkvöld var haldinn fundur með félagsmönnum RSÍ og FIT á Akranesi. Fundurinn var vel sóttur. Á fundinum var farið yfir stöðu kjaraviðræðna við Norðurál en þrátt fyrir gríðarlegan fjölda funda hefur enn ekki tekist að ganga frá kjarasamningi til þess að tryggja starfsfólki réttmætar launahækkanir. Samkvæmt kjarasamningnum er svigrúm starfsfólks og verkalýðsfélaganna takmarkað hvað varðar að beita verkföllum til að ná fram sanngjörnum kjarasamningi. Boða þarf aðgerðir með mjög löngum fyrirvara og því er ljóst að langt og strangt ferli er framundan.

Nú er ljóst að þolinmæði starfsfólks og fulltrúa þeirra er á þrotum og ljóst er að ekki eru líkur á því að samningar náist nema með því að starfsfólk grípi til verkfallsaðgerða. Það verður ekki við það unað að fyrirtækið og Samtök atvinnulífsins haldi viðræðunum í frosti, án þess að nægur vilji sé til þess að ljúka gerð samnings. Því er ljóst að atkvæðagreiðslur um boðun verkfalls félaga RSÍ mun hefjast í lok vikunnar þar sem kosið verður um að leggja niður störf í byrjun desember (í samræmi við ákvæði kjarasamningsins). 

Penninn-Eymundsson oftast með hæsta verðið á námsbókum en A4 oftast með það lægsta
Töluverður munur var á hæsta og lægsta verði í verðkönnun Verðlagseftirlits ASÍ á nýjum og notuðum námsbókum.  Í flestum tilfellum eða í 18 tilfellum af 35 var 700-1.500 kr. munur á hæsta og lægsta verði á nýjum námsbókum en í þremur tilfellum var enn meiri munur eða 2.000-3.000 kr. Penninn- Eymundsson var oftast með hæsta verðið á nýjum námsbókum en Forlagið næst oftast. A4 var oftast með lægsta verðið, en Iðnú næst oftast. 

Eins og fyrr seg ir var töluverður verðmunur á nýjum og notuðum námsbókum og eru notaðar námsbækur almennt mun ódýrari en nýjar og munar oftast 2.500–3.000 kr. á verðinu. Penninn-Eymundsson og A4 voru með mesta úrvalið af notuðum námsbókum. Í öllum tilfellum var verðið á notuðum námsbókum töluvert lægra í A4 en í Pennanum-Eymundssyni. Heimkaup býður einnig upp á notaðar námsbækur en einungis tveir titlar sem voru til skoðunar í  könnuninni voru til í þeirri verslun. 

Hraðar verðbreytingar eru á markaði með námsbækur á þessum árstíma og eru neytendur því hvattir til að fylgjast vel með verðbreytingum og tilboðum í verslunum.

Algengur verðmunur á nýjum námsbókum 700- 1.400 kr. 
Penninn var með hæsta verðið á nýjum námsbókum eða í 22 tilfellum en Forlagið næst oftast, í 6 tilfellum. Til viðbótar var verð á bókum Forlagsins í nokkrum tilfellum einungis um 10 krónum lægra en hjá Pennanum. A4 var oftast með lægsta verðið á nýjum námsbókum, í 23 tilfellum og Iðnú næst oftast, í 9 tilfellum.

Í flestum tilfellum var mikill munur á hæsta og lægsta verði á nýjum námsbókum í könnuninni en í 18 tilfellum var verðmunurinn á bilinu 700-1.400 kr. Enn meiri verðmunur var á nokkrum bókum en mestur verðmunur var á Íslenskri málsögu eftir Sölva Sveinsson. Hæsta verðið var í Pennanum, 6.499 kr. en það lægsta í A4, 2.799 kr.  Þá var 2.008 kr. munur á hæsta og lægsta verði á dönsku les- og verkefnabókunum Paa vej eftir Elísabetu Valtýsdóttur og Ernu Jessen. Hæst var verðið í A4, 7.998 kr. en lægst í Iðnú, 5.990 kr. 

Úrvalið af nýjum námsbókum var mest í A4 þar sem 34 titlar af 35 voru fáanlegir, næst flestir fengust í Pennanum-Eymundsson, 30 en fæstir í Heimkaupum, 25. Í Forlaginu fengust 28 titlar og 27 í Iðnú.

Í töflunni hér að neðan má sjá verð á öllum þeim bókum sem voru í könnuninni. Með því að ýta á nafnið á bókatitlunum má sjá hvar verðið er hæst og lægst. 

Notaðar bækur ódýrari í A4 en í Pennanum Eymundssyni
Penninn Eymundsson, A4 og Heimkaup voru einu verslanirnar með notaðar bækur en af þeim bókum sem könnunin náði til var Heimkaup einungis með tvo titla á meðan Penninn var með 27 og A4 33. Í öllum tilvikum voru notuðu bækurnar ódýrari í A4 en í Pennanum og var oftast um eða yfir 1.000 kr verðmunur milli verslananna. Verðmunur á á nýjum og notuðum bókum var umtalsverður, algengast var að verð á notaðri bók væri 2.000-3.500 kr. lægra en á nýrri. Sem dæmi má nefna að notað eintak af Íslenskri málsögu kostaði 3.877 kr. í Pennanum-Eymundssyni en 1.788 kr. í A4.

Hraðar verðbreytingar og tilboð í gangi í ýmsum verslunum
Ljóst er að neytendur geta sparað sér dágóðar upphæðir með að leita lægstu verða á námsbókum. Flestar verslanirnar eru með vefverslanir þar sem sjá má verð á bókum þó að í einhverjum tilvikum sé ekki sama úrval á netinu. Vert er að hafa í huga verð á námsbókum breytist mjög ört á þessum tíma vegna ýmiskonar tilboða. Þannig er t.d. 5% afsláttur hjá Pennanum fyrir þá sem eru í vildarklúbbi verslunarinnar og það sama er uppi á teningnum fyrir klúbbfélaga hjá A4. Þá er 15% afsláttur í vefverslun Iðnú ef maður skráir sig á póstlista þeirra. 

Um könnunina
Verð á nýjum bókum var kannað í eftirtöldum verslunum: A4 Skeifunni, Heimkaup.is, Bókabúðinni Iðnú Brautarholti, Pennanum-Eymundsson Smáralind og Forlaginu Fiskislóð og verð á notuðum bókum í A4 Skeifunni, Pennanum-Eymundssyni og Heimkaup.is. Hér er aðeins um beinan verðsamanburð að ræða, en ekki er lagt mat á gæði, úrval eða þjónustu söluaðila. 

Óheimilt er að vitna í könnunina í auglýsingum eða við sölu nema með heimild ASÍ.